Gwarchodfa Natur Genedlaethol Cors Crymlyn, ger Abertawe

Croeso

Cors Crymlyn yw ffen mwyaf iseldir Cymru ac mae’r gwelyau hesg a’r corslwyni yn gartref i amrywiaeth eang o blanhigion, adar a phryfed y gwlypdir.

Y ffordd orau o brofi’r Gwarchodfa Natur Genedlaethol yw drwy gerdded ar hyd y llwybrau sy’n cynnwys llwybrau pren drwy ganol y gors.

Cors Crymlyn yw un o’r safleoedd gwlyptir pwysicaf yn Ewrop ac mae’n rhyfeddol ei bod wedi goroesi o ystyried mor agos ydyw at Abertawe ddiwydiannol.

Dros y blynyddoedd, bu’n gymydog i burfa olew, gorsaf bŵer a thip sbwriel, ynghyd â sawl pwll glo a safleoedd diwydiannol eraill, ac eto, arhosodd y gors yn gyflawn a di-nam i bob pwrpas.

Gerllaw mae Gwarchodfa Natur Genedlaethol Pant y Sais, sydd ychydig yn llai, ond ceir llwybr pren yma sy’n hygyrch i ddefnyddwyr cadair olwyn.

Llwybrau cerdded

Mae arwyddbyst ar y llwybrau cerdded o’r dechrau i’r diwedd.

Chwiliwch am y panel gwybodaeth ar ddechrau’r llwybrau.

Dysgwch beth yw ystyr graddau’r llwybrau cerdded.

Llwybr y Gors

• Gradd: hawdd
• Pellter: 1 milltir/1.4 cilometr
• Amser: ¾ awr
• Gwybodaeth am y llwybr: Mae'r llwybr yn dilyn traciau gwelltog gwastad a rhannau o lwybr pren. Mae sawl giât. Cadwch at y llwybrau pren gan fod tir gwlyb peryglus yno.

Mae’r llwybr hwn yn dilyn y llwybrau pren allan i ganol y gors.

Gwrandewch am gân adar y gorsle ar ddechrau’r haf, a chadwch lygad am yr arddangosfa hyfryd o flodau gwylltion yn ystod y gwanwyn a’r haf.

Llwybr y Gors a’r Balŵn

• Gradd: hawdd
• Pellter: 1¼ milltir/2.21 cilometr
• Amser: 1 awr
• Gwybodaeth am y llwybr: Mae'r llwybr yn dilyn traciau gwelltog gwastad a rhannau o lwybr pren. Mae sawl giât. Cadwch at y llwybrau pren gan fod tir gwlyb peryglus yno.

Mae’r llwybr hwn, sydd ychydig yn hirach, hefyd yn dilyn y llwybr pren, ond mae’n dychwelyd heibio i’r ‘Cae Balŵn’.

Yn ystod yr Ail Ryfel Byd, dyma ble roedd safle balŵn mawr a osodwyd i geisio atal ymosodiadau o’r awyr gan yr Almaenwyr ar burfa olew Llandarcy – mae’r pwyntiau angori concrit crwn yn dal yn amlwg yn y ddaear.

Beth sydd i’w weld ar y Warchodfa Natur Genedlaethol

Mae Cors Crymlyn yn Warchodfa Natur Genedlaethol.

Mae Gwarchodfeydd Natur Cenedlaethol yn lleoedd sydd â rhai o'r enghreifftiau gorau o gynefinoedd bywyd gwyllt a nodweddion daearegol.

Mae’r tirlun a’r bywyd gwyllt yn amrywio yn ôl yr adeg o’r flwyddyn – cadwch olwg am y rhain.

Corsleoedd gwych i gartrefu adar

Bydd niferoedd mawr o deloriaid amrywiol yn cael eu magu yma – telor y cawn a thelor yr helyg yn enwedig, ynghyd â thelor Cetti, telor y gwair, bras y cyrs a rhegen y dŵr.

Ar ddechrau’r haf bydd y warchodfa’n fwy gan sŵn adar yn canu wrth iddynt sefydlu’u tiriogaeth.

Ymysg ymwelwyr prinnach, a welir fel arfer yn ffeniau Dwyrain Anglia, mae boda’r wern, titw barfog ac aderyn y bwn.

Fe allwch chi hefyd weld y boda, cudyll coch, gwalch glas a’r barcud yn hedfan uwchlaw’r warchodfa.

Lle rhyfeddol i drychfilod

Mae’n hawdd iawn gweld gwas y neidr a’r fursen, sydd mor niferus yma wrth iddynt hofran a gwibio dros ddŵr agored y gors.

Mae ieir bach yr haf yn lluosog yma hefyd, fel y glöyn brwmstan.

Mae corryn mwyaf a phrinnaf Prydain, corryn rafft y ffen, yn byw yma. Dim ond mewn ardaloedd o ddŵr agored y bydd yn byw, felly mae’n annhebygol iawn y gwelwch chi un ohonynt pan fyddwch chi’n ymweld.

Planhigion y gwlyptiroedd

Ymysg y cyrs a’r hesg, gwelir blodau sy’n nodweddiadol o dir gwlyb gan gynnwys y gellesgen felen, pumbys y gors a’r llafnlys mawr.

Chwiliwch am y clystyrau mawr o’r rhedyn blodeuog hefyd, sy’n un o nodweddion hynod Crymlyn.

Gwarchodfeydd Natur Cenedlaethol yng Nghymru

Mae dros 70 o Warchodfeydd Natur Cenedlaethol yng Nghymru.

Dysgwch fwy am Warchodfeydd Natur Cenedlaethol.

Ymweld yn ddiogel

Rydyn ni eich eisiau chi i ddychwelyd adref yn ddiogel ar ôl eich ymweliad yma.

Rydych yn gyfrifol am eich diogelwch eich hun yn ogystal â diogelwch unrhyw blant ac anifeiliaid sydd gyda chi yn ystod eich ymweliad.

Sylwer:

• Pan fyddwch allan ar y ff­en cadwch at y llwybr pren os gwelwch yn dda gan fod tir gwlyb peryglus o gwmpas.
• Camlas gyda dŵr dwfn – cadwch at y llwybr tynnu, cadwch oddi wrth ymyl y dŵr a pheidiwch â nofio.
• Gall y llwybr tynnu fod yn fwdlyd mewn tywydd gwlyb – gwisgwch esgidiau sydd â gafael da.

Am gyngor ac awgrymiadau i'ch helpu i gynllunio'ch ymweliad, ewch i dudalen Ymweld â'n lleoedd yn ddiogel.

Amseroedd agor

Darllenwch y wybodaeth ar frig y dudalen we hon i ganfod a oes newidiadau i'r amserau agor.

Mae bariwn y maes parcio’n cael ei gloi dros nos

Dim ond ar gyfer ymweliadau neu ddigwyddiadau a archebir ymlaen llaw y bydd y ganolfan ymwelwyr yn agor.

Newidiadau i gyfleusterau ymwelwyr

Gweler brig y dudalen we hon i gael manylion unrhyw gynlluniau i gau cyfleusterau neu unrhyw newidiadau eraill i gyfleusterau ymwelwyr yma.

Er mwyn eich diogelwch, dilynwch gyfarwyddiadau'r staff ac arwyddion bob amser gan gynnwys y rhai ar gyfer dargyfeirio neu gau llwybrau.

Mae'n bosibl y bydd angen i ni ddargyfeirio neu gau llwybrau wrth i ni wneud gwaith cynnal a chadw neu gynnal gweithrediadau eraill ac mae'n bosibl y bydd angen i ni gau cyfleusterau ymwelwyr eraill dros dro.

Mewn tywydd eithafol, mae'n bosibl y byddwn yn cau cyfleusterau ar fyr rybudd oherwydd y risg o anafiadau i ymwelwyr a staff.

Sut i gyrraedd yma

Lleoliad

Ceir mynediad i faes parcio Cors Crymlyn ar hyd ffyrdd cul oddi ar Ffordd Fabian (ffordd ddeuol yr A483). Mae’r warchodfa rhyw filltir (1.6km) oddi ar yr A483.

Mae yn Sir Abertawe.

Map Arolwg Ordnans

Mae Cors Crymlyn ar fap Arolwg Ordnans (AR) 165.

Y cyfeirnod grid OS yw SS 685 942.

Cyfarwyddiadau

O Abertawe: dilynwch yr A483 (Ffordd Fabian) i’r dwyrain allan o ganol y ddinas i gyfeiriad Caerdydd. Ewch heibio i barc manwerthu mawr a chroeswch yr afon. 100 metr ar ôl cyffordd Parcio a Theithio Ffordd Fabian, trowch i’r chwith yn syth ar ôl y garej BMW a gerllaw tafarn y Mile End. Dilynwch yr heol hon (Teras Wern) a throwch i’r dde yn y gyffordd-T gyda Heol Tir John. Dilynwch y lôn gul hon, gan fyd tua’r chwith ger mynedfa’r safle amwynder dinesig. Ar ôl ½ milltir, mae’r maes parcio ar y dde.

O’r M4: dewch oddi ar y draffordd ar Gyffordd 42 ar i’r A483 (Ffordd Fabian) i ganol dinas Abertawe. Pasiwch Gampws y Bae Prifysgol Abertawe ar y chwith ac yna trowch i’r dde ar gyffordd Parcio a Theithio Ffordd Fabian. Trowch o gwmpas yn y Parcio a Theithio ac ailymunwch â’r A483, gan deithio’n ôl tua’r dwyrain a’r M4. Trowch i’r chwith ar ôl 100m (yn syth ar ôl y garej BMW a gerllaw tafarn y Mile End). Dilynwch yr heol hon (Teras Wern) a throwch i’r dde yn y gyffordd-T gyda Heol Tir John. Dilynwch y lôn gul hon, gan fyd tua’r chwith ger mynedfa’r safle amwynder dinesig ar Ffordd Dinam. Ar ôl ½ milltir, mae’r maes parcio ar y dde.

Trafnidiaeth gyhoeddus

Mae gwasanaeth bws yn mynd i Bort Tennant, tua hanner milltir i ffwrdd.

I gael manylion am drafnidiaeth gyhoeddus ewch i wefan Traveline Cymru.

Maes parcio

Mae parcio’n ddi-dâl.

Mae bariwn y maes parcio’n cael ei gloi dros nos.

Ni chaniateir parcio dros nos.

Manylion cyswllt

Nid oes staff yn y lleoliad hwn.

Cysylltwch â’n tîm cwsmeriaid gydag unrhyw ymholiadau cyffredinol yn ystod oriau swyddfa o ddydd Llun i ddydd Gwener.